Trong 4 tháng đầu năm 2024, điện than Hoa Kỳ giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 4 năm qua, nhưng vẫn chiếm 15,6% tổng biểu đồ nguồn phát cho dù Chính phủ có nhiều nỗ lực nhằm chuyển đổi cơ cấu năng lượng, đưa nhiên liệu hóa thạch ra khỏi hệ thống.
Tính đến hết tháng 4, sản lượng điện than Hoa Kỳ đạt 8,3 triệu MWh, thấp hơn so với cùng kỳ năm 2023 (8,5 triệu MWh). Trong những năm gần đây, sản lượng điện than nước này có xu hướng giảm dần, năm sau thấp hơn năm trước. Trong 4 tháng qua, sản lượng đã giảm tới 30% so với cùng kỳ năm 2021.
Về cơ cấu, hiện nay điện than đứng vị trí thứ 3 trong các loại hình nguồn phát điện, sau điện khí và điện hạt nhân. Trong các tháng mùa nóng từ nay đến tháng 9, khả năng tỷ trọng điện than sẽ tăng lên do các nhà máy điện buộc phải huy động tối đa để đảm bảo đáp ứng nhu cầu tăng cao.
Với sự bùng nổ về công suất và sản lượng điện gió, điện mặt trời trong những năm gần đây, năng lượng tái tạo được mong đợi sẽ góp phần đáp ứng nhu cầu điện năng toàn quốc, đồng thời giúp giảm tới mức tối thiểu việc tiêu thụ nguồn nhiên liệu hóa thạch.
Tuy nhiên, công suất và sản lượng điện gió trong 4 tháng 2024 có xu hướng chững lại, chỉ tăng trưởng khoảng 1,4%, thấp hơn kế hoạch đề ra cho giai đoạn này. Điều này có nghĩa là các nhà máy và công ty điện lực phải huy động từ các nguồn khác để bù đắp, trong đó điện than và điện khí là những giải pháp thay thế chủ yếu do có chi phí cạnh tranh tại Hoa Kỳ.
Texas là bang có sản lượng điện than lớn nhất nước với 71,615 GWh vào năm 2023. Bang này cũng có lượng phát thải cao nhất với 60 triệu tấn các-bon dioxid, được thải ra từ các nhà máy điện than năm 2023.
Ngoài ra, còn có các bang khác phụ thuộc vào than để cung ứng hơn 50% nhu cầu tiêu thụ điện năng, bao gồm: North Dakota, Missouri, Kentucky, Wyoming và West Virginia. Trong đó, cá biệt tại Bang West Virginia, điện than chiếm tỷ trọng tới 85% tổng biểu đồ năng lượng của bang; tại Wyoming và Kentucky, con số trên là 70%.
Với sự phụ thuộc của hệ thống điện vào nhiên liệu than như vậy, việc cắt giảm sản lượng hơn nữa có lẽ là vấn đề khó khăn trong ngắn hạn đối với Hoa Kỳ, ngay cả khi năng lượng tái tạo đang được triển khai xây dựng mạnh mẽ trên cả nước.
Hơn nữa, nhiệt độ toàn cầu vẫn không ngừng nóng lên, nhu cầu dùng điều hòa nhiệt độ tăng theo các tháng mùa nóng sẽ làm cho nhu cầu tiêu thụ điện khó có thể giảm. Trong bối cảnh ấy, các nhà máy và doanh nghiệp điện Mỹ có lẽ không có sự lựa chọn nào khác, ngoài việc bám víu vào nhiên liệu hóa thạch nói chung và điện than nói riêng nhằm đảm bảo cung ứng điện hiệu quả, ít nhất là trong ngắn và trung hạn.
Như vậy, khả năng loại bỏ hoàn toàn điện than ra khỏi biểu đồ phát có thực hiện được tại Hoa Kỳ hay không vẫn là vấn đề làm đau đầu ngành điện và những nhà hoạt động môi trường Hoa Kỳ.
Việt Phương tổng hợp
(Nguồn: https://www.reuters.com/markets)